Peter de Jong Olland is 19 jaar oud als in 1886 de Schaakclub Utrecht wordt opgericht. Ondanks dat er in 1873 een schaakbond is opgericht, leidt het schaakspel in Nederland een kwijnend bestaan. De tijd wordt gevuld met het vervaardigen en oplossen van schaakproblemen. Met de nodige jaloezie wordt gekeken naar Engeland en Duitsland, waar de populariteit van het spel zeer sterk groeit. Het 1e toernooi dat in Utrecht wordt gehouden, is de jaarlijkse bondswedstrijd van de Nederlandsche Schaakbond in 1886. In de hoofdgroep spelen de Utrechters Prange en Van Foreest mee. Olland wordt ten onrechte ingedeeld in de tweede groep en wint deze met een score van 8 uit…

De nationale en internationale schaakcarrière van dr. Adolf George Olland (1867-1933) Erik Olof, met aanvullingen van Robert Beekman Georg Olland, viervoudig Nederlands kampioen. Het eerste kampioenschap is van 1895; dan, in het toernooi te Amsterdam (1899), wordt hij tweede achter Atkins die alles wint (geen titel eigenlijk); dan eerste te Haarlem, in 1901; en tot slot wordt hij de eerste officiële kampioen van Nederland, in 1909. In de officiële lijst van de KNSB zult u daarom Olland als eerste kampioen van Nederland vinden. Olland heeft ook internationaal veel furore gemaakt. Voor de opkomst van Euwe was hij een van de bekendste figuren. Bekend is het verhaal van een Nederlandse schaker…

Oprichting van de Nieuw Nederlandsche Schaakbond in 1906 Robert Beekman Dit artikel uit het jubileumboek 125 jaar SCU gaat in op een klein fragment in het artikel van Erik Olof hierboven. Wat daar allemaal meegespeeld heeft, is niet helemaal duidelijk. Zelf viel het me op dat Olland zich in de oude clubbladen van Schaakclub Utrecht meerdere malen beklaagt over de hoogte van de afdrachten aan de landelijke schaakbond. Veel te hoog, vindt hij, en door de (noodgedwongen) prijzige hoogte van het lidmaatschap zou het moeilijk zijn om als lokale schaakclub te kunnen groeien. Maar dat speelde niet mee bij de oprichting van een eigen landelijke schaakbond. Kennelijk. Maar wat dan…

Utrechters in het landelijke schaakleven Erik Olof De eerste initiatieven tot een landelijke schaakorganisatie zijn indertijd in Den Haag genomen, bij het deftige Discendo Discimus, op 23 mei 1873. Veel later, in 1924, zou een DD’er, Mr. A. Rueb, de wereldschaakbond FIDE op poten zetten. In Amsterdam werd, door toedoen van het VAS, in 1889 het eerste internationale schaaktoernooi gehouden. Wat kan de Schaakclub Utrecht daar tegenover stellen? Het antwoord kan luiden: actieve ondersteuning! Sinds het prille begin. Eerder al is de naam genoemd van de jonge, Utrechtse student A.J.A. Prange, die in 1885 bij de oprichting bestuurslid werd van de afdeling Utrecht van de Nederlandse Schaakbond. Al snel speelde…

Robert Beekman De titel hierboven is de titel van een boek dat Schaakclub Utrecht in 1890 publiceerde. Vier jaar na de oprichting van onze club. Slechts drie keer in onze geschiedenis heeft Schaakclub Utrecht een boek uitgegeven. Twee keer was in 1986: het jubileumboek ‘Eeuwig Schaak’ en een boek over het Cap Gemini thematoernooi. In 2011 volgde de vierde keer: het jubileumboek 125 jaar Schaakclub Utrecht. Maar die eerste keer was dus in 1890, vier jaar na de oprichting van onze club. “Theorie en praktijk van het schaakspel” had als ondertitel “uit de best bronnen verzameld door eenige leden van de Utrechtsche Schaakvereeniging”, is uitgegeven bij J.L. Beijers te Utrecht…

Het fin de siècle Robert Beekman In 1909 werd voor de eerste keer het officiële Nederlandse kampioenschap gehouden. De Utrechter Olland werd toen de eerste kampioen van Nederland. Tot die tijd werden er bondswedstrijden gehouden. De sterksten van Nederland deden daaraan mee en misschien zou je wel kunnen zeggen dat ze de onofficiële kampioenschappen van Nederland waren. En drie keer werden deze wedstrijden in Utrecht gehouden. Hieronder aandacht voor deze drie “landskampioenschappen”. Aan het eind een vergelijking tussen Olland en Loman, die in deze periode verwikkeld waren in een hevige concurrentiestrijd, Het Fin de Siècle! Ongetwijfeld gaat ook uw bloed nu sneller stromen. Het Fin de Siècle staat voor het…

Adolf Georg Olland (één van de vier oprichters van SCU) schreef, toen hij het clubblad van Schaakclub Utrecht voor het eerst uitbracht in 1923, een serie artikelen waarin hij de geschiedenis van Schaakclub Utrecht beschreef. Hieronder staan deze artikelen. Het eerste artikel dateert van 8 maart 1923 en in datzelfde jaar schrijft hij ook de andere vijf artikelen. De historie van Schaakclub Utrecht Adolf Georg Olland I Nu de Schaakclub Utrecht zich in een voortdurende bloei mag verheugen en nu als nieuw bewijs hiervan dit blaadje verschijnt, zal het den leden der club en allen, die belangstellen in het schaakleven in de oude bisschopsstad, naar wij meenen welkom zijn iets…

A.J.A. Prange (1863 – 1916) Prange is één van de vier oprichters van Schaakclub Utrecht geweest – volgens Olland de belangrijkste. Hij woonde in Utrecht en haalde de Schaakvereeniging Utrecht over om lid te worden van de landelijke schaakbond. Ter gelegenheid daarvan is de naam veranderd in Schaakclub Utrecht. Dat was zeggen en schrijven oktober 1886. Bij zijn dood heeft Olland een In Memoriam geschreven het tijdschrift De Amsterdammer. Dit In Memoriam verscheen op 2 september 1916 en is hieronder overgenomen, mede omdat het een belangrijk document is over de geschiedenis van Schaakclub Utrecht. Daaronder een artikel van Erik Olof uit ons clubblad; daaronder nog twee latere artikelen van Robert…

Hoe elitair is de Schaakclub Utrecht? Erik Olof Zeker in de negentiende eeuw is het schaken een bezigheid geweest van de elite, een smalle bovenlaag in de samenleving, die het zich kon veroorloven enige uren per week aan dit spel te wijden. De schaaksociëteit was bedoeld voor de oudere, deftige heren, notabelen, burgers met aanzien en jongeren die in de wieg gelegd leken om dat te worden. Tot op heden is iets van deze reuk aan het schaken blijven hangen, in tegenstelling tot de dammers. Een beeld van Schaakclub Utrecht, ergens begin twintigste eeuw. Ofschoon ‘Utrecht’ geen uitzondering vormt op deze regel, heeft het verenigingsleven altijd vrijzinnige trekjes vertoond. De…

Eduard Douwes Dekker (1820 – 1887) Robert Beekman De relatie tussen Schaakclub Utrecht en Multatuli is broos. Op Wikipedia werd beweerd dat Multatuli lid is geweest van SCU. Die bewering was hoogst discutabel: hij is niet terug te vinden op één of andere ledenlijst. Multatuli was daarom hoogstwaarschijnlijk geen lid van SCU of de Utrechtsche Schaakvereeniging; twee lieden waarmee hij correspondeerde wel. Toch een artikel over Multatuli: omdat zijn naam iets zegt over de tijdgeest waarin Schaakclub Utrecht ontstaan is. Hoe broos de relatie ook moge zijn; de invloed van Multatuli op het Schaakclub Utrecht van de negentiende eeuw is des te sterker. Multatuli, links in beeld, is een icoon…