Ter gelegenheid van het CAP-Gemini schaaktoernooi heeft Joan Monnik uit Enschedé een schaakprobleem opgedragen aan Schaakclub Utrecht. Volgens de maker Joan Monnik bevat het vermoedelijk een nieuw thema (maar dan in de problematiek), namelijk een soort “identieke tweeling”. Het mat in twee zetten geldt in de diagramstelling, maar ook wanneer het bord 180 graden wordt gedraaid. De sleutelzet blijft nu dezelfde, maar het variantenspel verandert. Joan Monnik, Enschedé Utrecht Centenary Theme tournament 1986 Mate in two (first publication) A. Diagram; B. a1=h8. Oplossing: 1.Pc7 (A) (B) 1… Kc7 2.La5 2.Lf4 1… Kc5 2.Le3 2.Td5 1… Ke7 2.Lb4 2.Pg6 1… Ke5 2.Lc3 2.exd1 Fout is (onder andere) 1.Pf6? wegens A: 1……

Voorbeschouwingen (Uit het toernooiboek) Het idee van een toernooi, waaraan zowel grootmeesters als ook spelers van de Schaakclub Utrecht zouden kunnen deelnemen, werd al in 1984 gelanceerd. Problematisch was echter het grote krachtsverschil tussen de uit te nodigen grootmeesters en de Utrechters. Er werd daarom voor een vrijwel unieke toernooi-opzet gekozen: een thema-toernooi in de vorm van zeskampen. Er moesten drie zeskampen gevormd worden met steeds twee grootmeesters en vier Utrecht-spelers. Verder zou niet vanuit de beginstand gestart worden, maar vanuit een van tevoren bepaalde en bekende stelling, die in de toernooipraktijk van dat moment in het hoogtepunt van de belangstelling stond. De grootmeesters zouden daartoe ieder twee van dergelijke…

Nabeschouwingen Slotspeech Hort Ter afsluiting van de sluitingsceremonie nam Hort, links in beeld bij zijn slotrede, namens de spelers het woord. Het werd geen traditioneel dankwoord maar een in zijn bekende steenkolen-Duits voorgedragen sprookje, waarin een aantal bekenden gesignaleerd kon worden. Misschien dat u vreemd opkijkt als straks der böse Timman roodkapje Polgar het leven zuur maakt, maar dit verhaal vergt zoveel inside information, dat nadere uitleg te ver zou voeren. Het verhaal, waarbij Hort volgens geruchten enige hulp heeft gehad van een bekende Utrechtse schaakhistoricus, volgt hieronder. ‘lek war ien ein Boes, im Wald, verstehen Sie. Aber ich probiere Hollandisch zu reden. Viel biesondere Bojme, wie ein broetale Böhm,…

De draak Robert Beekman In de vijfde ronde kwam wederom een stelling uit de draak in het Siciliaans op het bord. Het gaat om de stelling na de zetten 1.e4 c5 2.Pf3 d6 3.d4 cxd4 4.Pxd4 Pf6 5.Pc3 g6 6.Le3 Lg7 7.f3 0-0 8.Dd2 Pc6 9.g4, links in beeld. Deze stelling wordt door de theorie anno 2000 als onduidelijk beoordeeld, en wellicht verbaast u dat. Hadden we niet in ronde 3 ook een stelling van de draak op het bord waarvan Fischer even uitlegde hoe dat aangepakt moest worden? Sac, sac, sac … and mate! De zet 9.g4 is toch een mooie voorbereiding op de furieuze koningsaanval langs de h-lijn?…

Grünfeld Indisch Robert Beekman In de vierde ronde kwam de beruchte kwaliteitsoffer-variant van het Grünfeld-Indisch aan bod en deze staat bekend als een stelling met gelijke kansen. Zie de linkerdiagram. Het gaat om de stelling na de zetten 1.d4 Pf6 2.c4 g6 3.Pc3 d5 4.cxd5 Pxd5 5.e4 Pxc3 6.bxc3 Lg7 7.Lc4 0-0 8. Pe2 c5 9.0-0 Pc6 10.Le3 Lg4 11.f3 cxd4 12.cxd4 Pa5 13.Ld3 Le6 14.d5 Lxa1 15.Dxa1 f6 16.Tb1. De compensatie voor de kwaliteit kan op twee terreinen liggen. Allereerst een positionele compensatie waarbij de lichte stukken de zwarte stelling in de houdgreep houden en wit bijvoorbeeld zijn potentiële vrijpion in het centrum uitspeelt. Ten tweede, en dat is…

De draak Robert Beekman In de derde ronde kwam een stelling uit de draak in het Siciliaans op het bord. Het gaat om de stelling na de zetten 1.e4 c5 2.Pf3 d6 3.d4 cxd4 4.Pxd4 Pf6 5.Pc3 g6 6.Le3 Lg7 7.f3 0-0 8.Dd2 Pc6 9.Lc4 Ld7 10.0-0-0 Tc8 11.Lb3 Pe5 12.h4 h5 13.Lg5 Tc5 14.f4 Pc4 15.Dd3 b5, links in beeld. In het toernooiboek en het clubblad werd over deze stelling het volgende geschreven: “In deze ronde kwam waarschijnlijk de scherpste stelling op het bord. De stelling deed vooral de grootmeesters de wenkbrauwen fronsen. De stand ‘stonk’ voor wit, vonden ze, en eigenlijk had deze stelling niet ingezonden mogen worden.…

De Najdorf Robert Beekman In de tweede ronde kwam een stelling uit de Vergiftigde Pion-variant in de Najdorf van het Siciliaans op het bord. Het gaat om de stelling na de zetten 1.e4 c5 2.Pf3 d6 3.d4 cxd4 4.Pxd4 Pf6 5.Pc3 a6 6.Lg5 e6 7.f4 Db6 8.Dd3 Dxb2 9.Tb1 Da3, links in beeld. In deze zetvolgorde is 8.Dd3 de zet die deze stelling zo uniek maakt; 8.Dd2 wordt hier het meest gespeeld. Het Siciliaans is één van de principiële verdedigingen die bijzonder goed scoort tegen e4. Juist omdat het Siciliaans het zo goed doet (wit heeft net iets boven de 50 %), heeft 1.d4 een hogere positieve score dan 1.e4.…

Dame-indisch Robert Beekman Het dame-indisch, samen met de Meraner één van de betrouwbaarste verdedigingen tegen d4. Het dame-indisch ontstaat doorgaans als wit 1.d4 Pf6 2.c4 e6 3.Pf3 speelt, waarop zwart met b6 begint aan het fianchetteren van de dameloper. En wie dame-indisch speelt zal doorgaans ook het nimzo-indisch op het repertoire hebben staan, dat na 1.d4 Pf6 2.c4 e6 3.Pc3 Lb4 op het bord komt. Links de startstelling, die ontstaat na 1.d4 Pf6 2.c4 e6 3.Pf3 b6 4.Pc3 Lb4 5.Lg5 Lb7 6.e3 h6 7.Lh4 g5 8.Lg3 Pe4 9.Dc2 Lxc3 10.bxc3. De beginstelling van de eerste ronde in het thema-toernooi, links in beeld, lijkt een soort van tussenvorm tussen dame-indisch en…