Door Jaap Amesz:
Dus ik werd gebeld, 2 dagen voor Schaakvoetbal 2018, dat ze me echt, maar
dan ook echt, nodig hadden. Dat ik midden in de nacht gebeld werd, was een
voorbode voor wat komen ging, namelijk een cult-achtig schaakgebeuren waar
geen touw aan vast te knopen viel, wat alle plussen en minnen opgeteld,
duidelijk meer charme had dan gebreken.
Wanneer je midden in de nacht gebeld wordt zal het wel erg belangrijk
zijn, dus ik zeg, ʽis goed johʼ en toen me gevraagd werd een stukje te
schrijven zei ik ook, ʽis goed johʼ. Toch had ik besloten in de loop van
de ochtend het stukje schrijven terug te geven, want het leek me nogal
wereldvreemd om over iets te gaan schrijven waar je zelf niet volledig aan
deel hebt genomen, dan mis je toch de ervaring. Laat staan alle ellende
die ik dan zou moeten beschrijven wat me niet in dank zou worden
afgenomen.
Hoewel ik netjes meerdere kleuren shirts had meegenomen, om me aan te
passen aan de kleuren van de tenuʼs van mijn team die ik toch niet zou
passen, bleek dat ik niet werd opgesteld bij het voetbal. Om dan te gaan
morren als slechte voetballer dat ik de plaats wilde hebben van goede
voetballers leek me net zo onlogisch als mijn voetballende teamlid wat de
schaakregels niet eens kende, die mijn plek bij het schaken zou willen
opeisen. Dat ik echt, maar dan ook echt nodig was, was niet om
schaakvoetbal te spelen, maar om schaak te spelen.
Op de een of andere manier zit schaakvoetbal diep bij zeer goede schakers.
Zo was er een dozijn GMs en IMs die daar voor de lol naar toe kwamen
zonder commercieel belang. Zo kwam GM Tregubov met aanhang even uit
Frankrijk rijden om mee te doen aan dit evenement. Het was dus enorm sterk
bezet. Van de 8 teams waren er 5 teams die zijn roots in de meesterklasse
hebben. De verschillen waren dan ook groot. Bij 8 borden, dubbelrondig,
was er zelfs de uitslag 16-0! In de ochtend stoorde ik me lichtjes aan de
gang van zaken. Geen idee wie de wedstrijdleider was en met welk reglement
er werd gespeeld, want er zitten vooral bij versneld tempo verschillen
tussen de regionale bond, KNSB en Fide. Wel had ik een mailtje gehad met
de randvoorwaarden waar een team aan moest voldoen. Zelfs na 2x lezen
snapte ik de mail niet haha. Het ging om regels over lidmaatschappen van
voetbalclubs en schaakclubs en de puntentelling, zowel schaakpotjes als de
voetbalpot werd gewogen in een einduitslag. Wat me duidelijk was dat
iedereen moest voetballen en schaken. Geen idee waarom ik dan een teamlid
had die niet eens de schaakregels kende, geen idee waarom ik niet heb
gevoetbald. Dat gaat tegen de reglementen in, terwijl nota bene de
organisator zelf in mijn team zat! Waarom ingewikkelde reglementen
opstellen als er toch niet gehandhaafd wordt?
Zowel bij het voetbal als het schaken werd er flink gesjoemeld. Spelers
switchten zo maar van het ene naar het andere team om hun concurrenten een
hak te zetten. De avond van te voren had mijn team 12 leden, op de ochtend
zelf kwamen er maar 5 opdagen. Dit was al schrikken, want dan kun je niet
wisselen bij het voetbal waar je met 5 man speelt en heb je 3 legen borden
bij het schaken. Geen idee hoe of wat, maar ineens zaten we toch weer op 8
man. De prijs was een taart. Om de prijs was het dus niet te doen. Toch
kwam er een drift los in sommige spelers. Bij vlagen zeer fanatiek spel op
de man i.p.v. op de bal en zelfs een regelrechte hoek kreeg een voetballer
voor zijn kaken. Aan het einde van de middag was er nogal veel bier
gedronken, uiteindelijk werd dit incident met de mantel der liefde
begraven.
Wat in de originele opzet vooraf onbekend was, was dat er een penalty
competitie werd ingelast. Vanuit de bar zag ik dit ineens gebeuren, geen
aankondiging of wat dan ook. Dus ik loop naar de sporthal waar andere
deelnemers ook niet wisten wat er aan de hand was. Voor de marketing is
het grappig om het evenement te promoten als officieel NK, maar dan was
het wel een NK op zijn Peppie & Kokkies. Waarmee ik absoluut niet de
organisatie wil afzeiken. Sterker nog ik heb de organisator bedankt na
afloop. Ja, in de ochtend schrok ik best wel van de chaotische randjes. In
de middag kwam ik erachter dat daar juist de charme ligt van het
evenement. Je moet het meer zien als een leuk dagje waarbij je lekker wat
gaat voetballen, leuk wat gaat schaken, een biertje pakt, wat kletst met
oude bekenden en na afloop vreet iedereen taart, want uiteindelijk won elk
team een taart.
Geschillen werden meestal pragmatisch opgelost, niet te veel zeiken, niet
te veel doordenken en vooral de focus leggen op wat voor jou leuk is. Ik
kan namelijk niet een algemene sfeer beschrijven, die was erg individueel.
Zo zag ik rustig vlagrammers die K+T tegen K+T op tijd wilde winnen, iets
wat je misschien niet zou verwachten op een evenement om taart. Iedereen
staat daar anders in. Zo zag ik voetballers hun best doen met de rem erop
en voetballer die vol de beuk erin zette. Zelfs schakers die zich naar de
tennisvelden begaven en anderen die weer de frituur aan de bar
leegtrokken.
Uiteindelijk won het team van The Black Sheep. Het
verhaal erachter is dat lang geleden de reglementen wel serieus werden
nageleefd en dit team geweigerd werd, iets met dat er teveel voetballers
niet bij een schaakclub lid waren. Toen hebben ze maar hun eigen
schaakclub opgericht om alle voetballers bij lid te maken. Zo fanatiek is
het er dus ooit aan toe gegaan. En dat allemaal voor taart en eer. Iets
wat me ook nog even ter ore kwam (en ik niet als grap beschouw) van een
mede organisator was dat Magnus Carlsen heeft toegezegd mee te willen doen
(zonder financieel belang), om het simpele feit dat hij Loek van Wely wil
vernederen. Het zou dan wel in zijn schema moeten passen, iets wat al 2
jaar niet gelukt is. Op de grote schaak websites lees ik de aflopen jaren
de verslagen van toptoernooien waarbij ze er vaak genoeg met zijn allen
bij gaan voetballen. Een mooi voorbeeld van het fanatieke cult-achtige
karakter zie je in dit oude filmpje:
Kom er vooral heen met de instelling dat je de ergernissen loslaat en voor
jezelf opzoekt wat je leuk vindt. Dan is het gewoon een tof evenement. Als
ik dat van meet af aan had gedaan dan had ik me in de ochtend niet hoeven
ergeren. Maar goed het was dan ook mijn eerste schaakvoetbal ervaring.
Grijp volgend jaar je kans!