Op zondag 27 maart vond de tweede partij in de match Oud Zuylen Utrecht – Paul Keres plaats, op het grote schaakbord op het Grootmeesterplein. Namens OZU trad Marcel van Os aan tegen de Anton Rosmüller. De Keresiaan liet zien waarom hij De Grote Roos genoemd wordt, want hij kwam met wit zeer goed te staan. Onze man toonde echter een duivelse strategie: hij zette al zijn stukken en pionnen op witte velden en wachtte geduldig af, om op het juiste moment toe te slaan met een wel geplaatst remiseaanbod. En jawel: een verdiend half punt was zijn deel. Daarmee komt OZU in deze match op een 1,5 – 0,5 voordeel. De volgende partij is op de laatste zondagmiddag van april. Yme Jan Jellema schreef het volgende verslag.
Afgelopen zondag was het weer de eerste dag van de zomertijd. Deze verschuiving van de klok doet mij vooral denken aan de avondjes Kopspijkers, waar de mannen van het cabaret altijd menige onduidelijkheid rondom de zomer/wintertijd bespraken.
Maar Kopspijkers kijk ik allang niet meer, als het al nog op de tv te zien is. Wellicht mede daardoor was de tijdsverandering niet tot mij doorgedrongen. Beetje sneu, daar ik de sleutel naar de schaakstukken had die om 14:00 uur op het Grootmeesterplein uitgestald zouden worden. Door mijn gebrekkige oplettendheid was het in werkelijkheid zo dat om twee uur het Grootmeesterplein gevuld was met spelers en reikhalzend publiek, die nog eens goed naar het bord keken of ze nu daadwerkelijk de stukken niet over het hoofd zagen. Gelukkig had één van hen mijn telefoonnummer, zodat de tweede matchpartij tussen Oud Zuylen Utrecht en Paul Keres wel ongeveer om 14:30 uur van start kon gaan.
Geen inleidend schaak deze keer dus, maar gelijk een partij. Daarom aandacht besteed aan de vervoersmiddelen die beide spelers gebruikt hadden om naar het Grootmeesterplein te komen. Beide waren namelijk wandelend gekomen, maar de achterliggende wandelingen waren heel verschillend. Anton Rosmüller, die van de binnenstad kwam, kan misschien wel de beroemdste wandelaar van Utrecht genoemd worden. Over zijn wandelingen in de buitenstad van Utrecht is nog een boek verschenen, waarbij hij opmerkte dat nog overwogen was om een wandelroute toe te voegen die door Schaakwijk ging. De speler van S.V. Paul Keres is dus een bekende op het Grootmeesterplein en het zal hem bij zijn vele wandelingen ongetwijfeld opgevallen zijn dat er geen schaakbord op dit prachtige plein lag. Nu is dit ontbrekende element wel te bewonderen en het was niet anders dan logisch dat Rosmüller hier ook een partij mocht spelen.
Ook logisch was de keuze van S.V. Oud Zuylen Utrecht voor Marcel van Os. Ook hij kwam wandelend naar het Grootmeesterplein, maar bij hem is dat ook het snelste vervoersmiddel. Marcel woont vlak buiten Schaakwijk en kan elke dag vanuit zijn raam uitkijken op het verkeer op de Pionstraat. Het Grootmeesterplein en ook de rest van Schaakwijk zijn voor hem bekend terrein, hij was dan ook als toeschouwer al aanwezig geweest bij de vorige twee schaakpartijen. Nu was het dan tijd voor een eigen partij, de tweede in de match tussen Oud Zuylen Utrecht en Paul Keres.
Anton Rosmüller (SV Paul Keres) – Marcel van Os (SV Oud Zuylen Utrecht)
1.d2-d4 d7-d5 2.c2-c4 c7-c6 3.Pg1-f3 Pg8-f6 4.e2-e3 e7-e6 5.Dd1-c2 Pb8-d7 6.Pb1-c3 Lf8-d6 7.g2-g4 Ld6-b4 8.Lc1-d2 Dd8-e7 9.c4xd5 e6xd5 10.Lf1-d3 Lb4xc3 Er zijn tien zetten gespeeld en uw verslaggever begrijpt er eigenlijk weinig van. Vooral zwarts 6e en 7e zet getuigen voor mij van hogeschoolschaak. Het schijnt allemaal jaren geleden al een keer bedacht te zijn en blijkbaar is het geen verkeerde opzet, daar we dit ook nu nog op het Grootmeesterplein mogen bewonderen 11.Ld2xc3 0-0 12.0-0-0 Het heeft even geduurd, maar hier is dan de lange rokade. In de voorgaande partijen werd alleen maar kort gerokeerd, hier heeft de witspeler zich van de lange versie van de rokade bediend. In dit geval levert dat gelijk tegengestelde rokades op, wat meestal betekent dat beide partijen zo snel mogelijk hun stukken klaar maken voor een aanval op de vijandelijke koning. De eigen koning valt eigenlijk toch niet goed te verdedigen, dus aanval is dan de beste verdediging!Pf6-e4 13.g4-g5 b7-b5 14.Kc1-b1 Het getal 14 had deze dag een speciale betekenis en volledig in stijl speelt Anton op de zet met dit nummer een zogeheten stille zet a7-a5 Marcel gebruikt de 14e zet voor het begin van zijn aanvallende intenties. Deze zet lokte nog heel wat Cruijfiaanse logica uit! 15.h2-h4 a5-a4 Maar dit had Marcel waarschijnlijk beter niet kunnen doen, zoals hij ook zelf aangaf na afloop. 16.a2-a3 Antons antwoord kwam snel, en plots heeft wit een groot strategisch voordeel. Zwarts pionnen liggen vast, terwijl zijn andere stukken hinder vinden van deze pionnen. Wit heeft veel meer speelruimte en kan nu rustig een gewenste opstelling kiezen. Voor zwart begint een lange fase waarin hij grotendeels moet afwachten of de witspeler zijn voordeel kan verzilveren Tf8-e8 17.Lc3-b4 De7-e6 18.Td1-c1 Lc8-b7 19.Th1-g1 Ta8-c8 20.Lb4-c5 Pd7xc5 21.d4xc5 g7-g6 De zwarte stelling biedt een bijzondere aanblik. Alle stukken staan op witte velden!
22.Ld3xe4 Marcel gaf na afloop aan dat hij bang was geweest voor Pf3-d4, (op het juiste moment) gevolgd door f2-f3, waarna hij dacht dat zijn paard op e4 verloren zou gaan. Helaas hebben we Anton niet meer kunnen vragen wat zijn gedachtes over dit voorstel waren De6xe4 23.Dc2xe4 Te8xe4 24.h4-h5 Tc8-c7 25.h5xg6 f7xg6 26.Pf3-d4 Lb7-c8 27.Kb1-c2 Tc8-f7 28.Tg1-g2 Lc8-d7 Vanuit het publiek de suggestie om Te4-g4 te spelen, om na 29.Tg2xg4 eerst met schaak op f2 te slaan, om pas daarna de Toren op g4 terug te slaan. Na 29… Tf7xf2 30.Kc2-c3 Ld7xg4 31. Pd4xc6 lijkt de witte c-pion echter wel erg snel naar de achterlijn te kunnen lopen 29.Kc2-c3 Ld7-e8 30.Tc1-c2 Kg8-f8 31.Kc3-b4 Kf8-g7 32.Tc2-c3 h7-h5 33.g5xh6e.p.+ een heel verhaal voor één zetje, maar het is dan ook één van de meest bijzondere zetten in het schaakspel. Het zogenaamde en passant slaan, één van de moeilijkst uit te leggen zetten van het schaakspel. Zo moeilijk, dat er niet eens een straat naar vernoemd is in Schaakwijk. Er is wel een Nederlandse schaakvereniging naar deze zet vernoemd en deze werd een aantal jaar geleden dan ook Nederlands kampioen. Kg7xh6 34.Tc3-c1 Te4-e5 35.Tc1-g1 Tf7-f6 36.Kb4-c3 Le8-d7 37.Kc3-d2 Te5-h5 38.f2-f4 Ld7-f5 39.Tg2-g5 Th5-h2+ 40.Tg1-g2 Th2xg2+ 41.Tg5xg2 Lf5-d7 42.Tg2-g5 Kh6-g7 43.Tg5-e5 Tf6-f7 Zwart is nog altijd in staat om de witte stukken te weren. Antons bezorgde blik deed vermoeden dat hij ook geen idee meer zag hoe dan door de vijandelijke linies te breken 44.Kd2-c3 Kg7-f6 45.Kc3-b4 Tf7-f8 46.Kb4-c3 Tf8-h8 het was wel goed zo vonden beide spelers. ½-½ Een interessante partij (hoewel commentaren als “saai” en “duurt lang” ook gehoord zijn op het Grootmeesterplein) die de tussenstand in de match op 1½-½ in het voordeel van Oud Zuylen Utrecht brengt.
De dag werd afgesloten met een partij schaak tussen de gebroeders Boers, die aan het Grootmeesterplein wonen. De twee basisscholieren maakten er een vrolijk potje van, waarbij de jongste van de twee zich op zijn skates over het bord heen bewoog, terwijl de oudste sportschoenen droeg. Uiteindelijk wisten de schoenen de wieltjes te verslaan!
