Robert Beekman
Tegenwoordig heet het de Meesterklasse. Vroeger de Hoofdklasse. En echt heel, heel lang geleden (vóór 1947) wordt er gesproken van “De Eerste Klasse Competitie”.
Tot aan 1931 – 1932 doen vijf tientallen hieraan mee: VAS (Amsterdam), ASC (Amsterdam), DD (Den Haag), NRSV (Rotterdam) en ook Schaakclub Utrecht. De eerste vier teams spelen dan steevast om het landskampioenschap. Utrecht is eind twintiger jaren verzwakt en hekkensluiter. Maar Utrecht degradeert nooit!
Pas in het seizoen 1930 -1931 wordt er namelijk besloten degradatiewedstrijden in te stellen. Wederom staat Utrecht dat seizoen onderaan. Heden ten dage betekent dit degradatie, maar in die tijd volgt dan een beslissingsmatch om twee ronden (uit en thuis) tegen de kampioen van de tweede klasse: Bussum (BSG). BSG verslaat Utrecht twee keer op rij. Nu dan toch echt gedegradeerd, zou je zeggen. Maar nee, de Eerste Klas Competitie wordt uitgebreid tot zes teams, en dus handhaven wij ons alsnog!
Vervolgens het seizoen 1931-1932. Opnieuw eindigt Utrecht onderaan. Dit keer een beslissingsmatch tegen Staunton uit Groningen (de nieuwe kampioen van de tweede klasse). En nu wordt twee keer overtuigend van Groningen gewonnen en handhaven wij ons op eigen kracht.
Uit deze match een partij van Eduard Spanjaard tegen C. Scholtens. Spanjaard is dan 23 jaar oud en heeft net z’n eerste rubriek. 20 mei 1932 is zijn eerste publicatie. Tot aan zijn dood in 1981, 49 jaar lang dus, is hij columnist gebleven, soms zelfs van meerdere kranten.
E. Spanjaard – C. Scholtens
Utrecht – Groningen, 1931
33…Pxa2 In de partij wordt Pe4 gedaan. Die partij volgt direct hieronder. In zijn rubriek vraagt Spanjaard zijn lezers wat wit na 33… Pc3xa2 moet doen. Die analyses volgen hierna.
– De partij ging zo verder: 33…Pe4 34.Dxd5+! Ke7 (Kxd5 Lc4 Kc5 La3 mat) 35.Td1 Tc3 36.La3+ Pc5 37.Dg8 Dc6 dreigt Dg2 mat 38.Dxh7+ Ke8 39.Dh8+ Ke7 40.Df6+ Ke8 41.Lb5! Zwart geeft op.
H. Gerritsen uit Utrecht geeft het antwoord dat Spanjaard bedoelt:
33…Pxa2 34.La6! (34…Tc5 35.La3 Ta5 36.Lxb7 Dxb7 37.Txa2 wint ook) 35.Dxd5+ Ke7 36.La3+ Tc5 37.Lxc5+ bxc5 38.Dd6+ Dxd6 39.exd6+ Kd7 40.Txa2 en wint
Maar “Solvisto” uit Hallum vindt een mooiere zet: 34.Lxf5.
– 34.Lxf5+! gxf5 35.Dxd5+ Ke7 36.La3+ Tc5 37.Lxc5+ bxc5 38.Dd6+ Dxd6 39.exd6+ Kd7 40.Txa2
– 34.Lxf5+ Kxf5 35.Dd3+ Kxf4 36.Df1+ Ke4 37.Te2+ Kd3 38.Df3#
– 34.Lxf5+ Ke7 35.e6 wint
– 34.Lxf5+ Kf7 35.e6+ wint
1-0
Discendo Discimus – Utrecht, seizoen 1930-1931. Staande v.l.n.r.: Zittersteyn, Wertheim, Spanjaard (U), Selman Jr (U), Jhr. Strick van Linschoten, Speerstra (U), Te Kolsté. Zittend: Boer (U), De Brie (U), Robijns (U), Meijlink (U), Nieukerke, Drognat Doeve.
Utrecht verliest in Den Haag in dat seizoen van 1930 – 1931 met 7 – 3. Aan Utrechtse kant ontbreken Olland, Goud, Brester en Oudegeest. Ze overvleugelen ons links. Ze overvleugelen ons rechts. En ja, na het uitputten van de excuses rest er weinig meer dan de waarheid onder ogen te zien. Het is niet meer zoals in het begin van de twintiger jaren. Dan spelen immers Pannekoek, Van den Bosch en Piccardt nog mee. Sterke studenten die tot de Nederlandse subtop behoren en aan de topborden punt na punt scoren.
Het is nog tien jaar wachten. Dan breekt een nieuwe lichting door. Muilwijk! Van Vloten! Visser! Oosterwijk-Bruijn! Samen met Spanjaard en Van Steenis zullen ze voor het eerst het Nederlands kampioenschap naar Utrecht brengen.