jubileum,  schaakgeschiedenis

De teloorgang van de tilde: twintig jaar Utrechtse schaakwebsites

Aankondiging van de verhuizing naar de Boorstraat
Aankondiging van de verhuizing naar de Boorstraat

Schaakgeschiedenis beperkt zich niet tot papier. Oude harde schijven en andere gegevensdragers vormen een rijke bron voor de liefhebbers. Digitaal archiveren is zelfs een belangrijke activiteit van instanties als het Nationaal Archief geworden.

Schaakclub Utrecht

Schaakclub Utrecht was de eerste schaakclub binnen de SGS met een website. In 1993 werd ik lid van SCU. Begin 1996 heb ik die eerste site gemaakt, toen nog in erg elementair html. Het was toen de tweede schaakwebsite in Nederland (Schaakclub Rijssen was ons voor, met Bert Tijhuis als initiatiefnemer). Het was flink pionieren in die tijd: je was al blij als je een paar plaatjes op een site wist te plaatsen. Alles ging via een luidruchtig modem, dat soms aan de praat gekregen moest worden met Hayes-commando’s. Als pa bezig was met de website, kon de rest van het gezin geen gebruik maken van de telefoonlijn. Al snel lukte het om uitslagen en standen op de site te krijgen, soms nog dezelfde nacht na een clubavond.

scu1996
De eerste schaakwebsite in Utrecht, de tweede van Nederland, begin 1996.

De eerste website was uitermate primitief. Het jaar daarop werd hij al iets beter en lukte het zelfs om een schaakachtergrondje in beeld te krijgen. Aardig is de e-mailmatch tussen de steden Utrecht en Gloucester. Ten behoeve van de Engelse bezoekers kwam er een “Introduction in English, with a short history.”

Domeinnamen waren in die tijd nog erg duur en niemand wist of het internet een blijvertje zou zijn, dus werd een website gehangen aan een persoonlijk account. Dit leidde tot idioot lange adressen, onveranderlijk met een tilde (~) om de directory van de gebruiker aan te geven. Het eerste internetadres van SCU was www.worldaccess.nl/~quijote/scu.htm
In 1997 werd het home.wxs.nl/~vanee/scu.html.

scu1997
In 1997 werd de SCU-website al iets gevulder

De site is uit de archieven opgeduikeld en weer te zien op oudzuylenutrecht.nl/historie/scu1997/scu.htm. Tal van links werken niet meer, maar ik heb die “dode links” laten staan omdat ze deel uitmaken van de digitale geschiedenis. Opvallend hoeveel bekende namen je op die oude site tegenkomt. Sommigen zijn helaas overleden, andere actievelingen zijn nog altijd prominent aanwezig in de Utrechtse schaakwereld.

Rond 1998 hield ik op met de site van Utrecht omdat ik tijdelijk gestopt was met schaken.Het leverde me wel de titel “eredonateur voor het leven van Schaakclub Utrecht” op, een handige titel, want zo hoefde de club geen contributie voor mij aan de KSNB af te dragen.

Jan Jens, de vader van Jelmer, maakte een nieuwe website voor SCU. Het adres werd www.wxs.nl/~jens. Jan Jens had al eerder een site voor De Doredenkers in Wijk bij Duurstede verzorgd. Vervolgens nam Robert Beekman het in 2002 over. In 2003 kreeg de club een eigen domeinnaam: www.schaakclubutrecht.nl.

Robert Beekman heeft ontzettend veel werk verricht voor de SCU-site.
Robert Beekman heeft ontzettend veel werk verricht voor de SCU-site.

Het historische gedeelte van de oude site van Schaakclub Utrecht is nog altijd te bekijken, bijvoorbeeld via schaakclubutrecht.nl/beekstart.html of schaakclubutrecht.nl/bouwstart.html

De site van Schaakclub Utrecht in december 2015.
De site van Schaakclub Utrecht in december 2015. Bouwer en webmaster is Marc Schwartz.

Schaakclub Oud Zuylen

De eerste website van Oud Zuylen ging in 1998 de ether in. Het adres van OZ was aanvankelijk home.wxs.nl/~vanee/oz.html, al snel veranderd in members.tripod.lycos.nl/~oz/oz.html. Nauwelijks te onthouden, maar dat probleem werd toen opgelost door bezoekers op slimme wijze om te leiden via het topleveldomein .to van de Polynesische eilandengroep Tonga: go.to/oudzuylen. Dit adres stond ook op de notatieboekjes uit die tijd.

Een van de eerste versies van de OZ-site
Een van de eerste versies van de OZ-site
oz-notatieboekje
Het notatieboekje met go.to/oudzuylen

Nieuwe technieken maakten het mogelijk dat meer mensen een website konden bouwen. Rond 2000 ontstond er bij Oud Zuylen een wildgroei aan webmasters en websites. In het jaarverslag van de secretaris over het seizoen 2000-2001 is er zelfs sprake van een “plotselinge uitbarsting van andere met Oud Zuylen gerelateerde sites.”

Het enthousiasme droop eraf. Was de hoofdsite www.van-ee.nl/oudzuylen, informatie over het eerste team was te vinden op home.planet.nl/~gouma002/oudzuyleneen.htm van Ronald Gouma, terwijl Henk Overmeer zijn eigen schaakpagina had op members.home.nl/francoferrucci/schaken.html, dat later verhuisde naar members.home.nl/henkovermeer/schaken.html.

Qua naamgeving maakte Jan Willem Lubbers het helemaal bont met zijn homepages.hetnet.nl/~krikjastreba/schaakfabriek.html, hetgeen later een opvolging vond in de tamtam: home.hetnet.nl/~elconius15/OudZuylen/tamtam.html.

DE OZ-site in 2002
De OZ-site in 2002

Aan deze chaos van adressen kwam min of meer een einde toen op sinds 5 september 2003 de domeinnaam oudzuylen.nl werd vastgelegd en de hoofdsite verder via dit adres te raadplegen was.

De OZ-site in 2004, alweer met een andere speelzaal.
De OZ-site in 2004, alweer met een andere speelzaal.

Jan Willem ontwikkelde een sobere doch afdoende website. Frank Tempelman voegde in als webmaster, waarmee de humoristische toon definitief gezet was in de Oudzuyleniaanse internetverslaggeving. Legendarisch waren de titels van zijn artikelen, die vaak bestonden uit lange citaten, die vaak niets te maken hadden met de inhoud van het bericht. De website van augustus 2011 is voor de gelegenheid weer online gezet: oudzuylenutrecht.nl/historie/oz2011/

De site in 2011.
De site in 2011. Deze lay-out heeft jarenlang dienst gedaan. De hand van Frank Tempelman is duidelijk te herkennen.

Kanaleneiland en GZZ

In 1997 had Kanaleneiland ook al een website. Een beperking was in die dagen het feit dat een bestand op internet niet meer dan acht tekens voor de extensie mocht hebben, vandaar het zotte “kanalene” in utopia.knoware.nl/users/mj/kanalene.htm. Marc Jongerius, toen al in de weer met de website van de SGS, is de “mj” in dat adres, dat later wijzigde in utopia.knoware.nl/users/sgs/svkan. Een van de webmasters was Arie Breedijk. Na de naamswijziging in GZZ heeft de website uiteindelijk een rustplaats gevonden op www.chezzy.nl/~gzz. Ha, nog een adres met een ouderwetse ~ erin!

gzz2012
Ton Gezel uitgeroepen tot superschaker van GZZ.

De vooruitgang

Aan het begin van het seizoen 2012-2013 was de fusie van GZZ met Oud Zuylen een feit en ontstond er de behoefte aan een nieuwe website met meer mogelijkheden. Voortschrijdende techniek en verdere professionalisering leidden ertoe dat in augustus 2012 de nieuwe site van OZ de lucht in ging, zoals hij er nu nog min of meer uitziet. Daarmee werd afscheid genomen van het oude ontwerp van Jan Willem, dat jaren uitstekend dienst had gedaan. Door de fusie kwam GZZ’er Marc Jongerius bij Oud Zuylen. Hij werd meteen wedstrijdleider van de interne competitie en als zodanig ook webmaster.

In 2015 werd Bertrand Weegenaar jeugdleider en ook hij trad toe tot het gilde der webmasters om verslag te doen van de jeugd en vele andere schaakzaken. Door de fusie met Schaakclub Utrecht en de wijziging van de clubnaam in Oud Zuylen Utrecht veranderde het adres van de website in oudzuylenutrecht.nl. In februari 2016 werd deze nieuwe website in gebruik genomen. De verhuizing van de website oudzuylen.nl naar oudzuylenutrecht.nl vond plaats op 18 februari 2016. Die heeft u nu voor u.